3. Panambang –e (-ipun)

3. Panambang –e (-ipun)

Kata dasar yang berakhiran vocal di rangkai dengan panambang –e akan berubah menjadi –ne, tetapi jika kata dasar yang diberi panambang –e berakhiran konsonan maka panambang –e akan tetap.

Contoh :

sapu + -e sapue sapune (‘sapu nya’)

meja + -e mejae mejane (‘mejanya’)

kayu + -e kayue kayune (‘kayunya’)

dalan + -e dalane (‘jalannya’)

tembok+ -e temboke (‘temboknya’)

omah + -e omahe (‘rumahnya’)

Dalam bahasa jawa karma panambang –e berubah menjadi –ipun pada kata dasar yang berkaitan vocal dan jika panambang –ipun diimbuhkan pada kata dasar berakhiran konsonan menjadi –nipun.

Contoh :

lathi + -ipun lathiipun lathinipun (‘mulutnya’)

arta + -ipun artaipun artanipun (‘uangnya’)

toya + -ipun toyaipun toyanipun (‘airnya’)

kondUr+ -ipun kondUripun (‘pulangnya’)

piyambak+ -ipun piyambakipun (‘dirinya’)

gendhis+ -ipun gendhisipun (‘gulanya’)

Tembung lingga atau kata dasar yang tebentuk dari dua suku kata dan dalam kata itu ada suara [ͻ], ketika diberi panambang –e, suara [ͻ] tadi akan berubah menjadi [a].

Contoh :

krama [krͻmͻ]+ -e kramane [krͻmͻne] (‘suami/istrinya’)

tiba [tibͻ] + -e tibane [tibͻne] (‘jatuh’)

nyawa [n̅ͻwͻ] + -e nyawane [n̅ͻwͻ] (‘nyawanya’)

Sedangkan kata dasar yang terbentuk dari dua suku kata dan kata tersebut ada suara [O], jika diberi panambang –e, suara [O] tidak akan berubah menjadi suara [a].

Contoh :

bolong [bOlOŋ]+ -e bolonge [bOlOŋe] (‘lubangnya’)

sorot [sOrOt]+ -e sorote [sOrOte] (‘sinarnya’)

kopi [kOpi] + -e kopine [kOpine] (‘kopinya’)

Panambang –e yang dirangkai pada kata dasar yang berwujud konsonan dan sebelum konsonan akhir tersebut terdapat suara [I] dan [U], jika diberi panambang –e, suara [I] atau [U] akan berubah menjadi [i] atau [u].

Contoh :

sikil [sikIl] + -e sikile [sikile] (‘kakinya’)

pikir [pIkIr] + -e pikire [pikire] (‘otaknya’)

salin [salIn] + -e saline [saline] (‘gantinya’)

kasur [kasUr] + -e kasure [kasure] (‘kasurnya’)

siwur [siwUr] + -e siwure [siwure] (‘gayungnya’)

sepur [sepUr] + -e sepure [sepure] (‘keretanya’)

Panambang selengkapnya:

1. Panambang  -i klik Disini
2. Panambang -a klik Disini
3. Panambang -e klik Disini
4. Panambang -en klik Disini
5. Panambang -an klik Disini
6. Panambang -na klik Disini
7. Panambang -ana klik Disini
8. Panambang -ane klik Disini
9. Panambang -ake klik Disini

Share this post