5. Panambang –an

Kalau kata dasar berakhiran konsonan dan sebelum konsonan terdapat suara [I] dan [U] maka setelah diberi panambang –an berubah menjadi suara [i] dan [u].

Contoh :

dolan + -an dolanan (‘bermain’)

gojek + -an gojekan (‘bercanda’)

weweh+ -an wewehan (‘pemberian’)

· Suara [I] menjadi suara [i]

Contoh :

tilik [tilIk] + -an tilikan [tili?an] (‘menjenguk’)

pilis [pilIs] + -an pilisan [pilisan]

isin [isIn] + -an isinan [isinan] (‘malu’)

· Suara [U] menjadi suara [u]

Contoh :

ngantuk[ŋantU?]+ -an ngantukan [ŋantu?an] (‘mengantuk’)

musuh [musUh]+ -an musuhan [musuhan] (‘memusuhi’)

Panmbang –an kalau diringkas dengan kata yang berakhiran vocal pasti akan berubah atau mengalami persandian, seperti dibawah ini:

· . . . u + -an on [ͻn]

Contoh :

padu + -an paduan padon (‘berkelahi’)

guyu + -an guyuan guyon (‘bercanda’)

turu + -an turuan turon (‘tiduran’)

· . . . I + -an en [ɛn]

Contoh :

pati + -an patian ('paten')

bali + -an balian balen ('mengulangi’)

lali + -an lalian lalen (‘pelupa’)

· . . . e + -an en [ɛn]

Contoh :

duwe + -an duwean duwen (‘kepunyaan’)

rame + -an ramean ramen ( ‘rame sekali’)

gedhe + -an gedhean gedhen (‘kebesaran')

· . . . a + -an an [an]

Contoh :

kandha+ -an kandhaan kandhan

tata + -an tataan tatan

mangsa+ -an mangsaan mangsan

Kata dasar yang berakhiran huruf vocal [e] dan dipanambangi –an terkadang dapat berubah seperti diatas tetapi terkadang terangkai begitu saja tanpa perubahan.

Contoh :

gawe + -an gawean

minggu+ -an mingguan

Panambang –an yang serangkai pada kata dasar dapat menjadi kata benda, kata, kerja, dan kata sifat (keadaan).

· Panambang –an menjadi kata benda mempunyai maksud.

· ‘alat untuk’ piranti kanggo

Contoh :

timbangan( alat untuk ‘menimbang timbangan )

· ‘tempat’ papan

Contoh :

Jagalan (tempat ‘penyemelihan’ jagal )

· ‘yang di-‘ sing di-

Contoh :

panganan ( yang ‘yang dimakan’ dipangan )

· ‘hasil hasil

Contoh :

tulisan (hasil ‘menulis’ tulis

· Panambang –an menjadi kata kerja mempunyai maksud ‘memaknai’

Contoh :

jaketan ( memakai ‘jaket’ jaket )

sandhalan (memakai ‘sandal’ sandal )

· Panambang –an menjadi kata sifat (keadaan) mempunyai maksud ‘menerangkan tentang kejadian’

Contoh :

isinan (‘pemalu’)

apikan (‘baik’)

Panambang selengkapnya:

1. Panambang  -i klik Disini
2. Panambang -a klik Disini
3. Panambang -e klik Disini
4. Panambang -en klik Disini
5. Panambang -an klik Disini
6. Panambang -na klik Disini
7. Panambang -ana klik Disini
8. Panambang -ane klik Disini
9. Panambang -ake klik Disini

Share this post